Ruim tweehonderdvijfentwintig jaar in Deventer
Le Préjugé Vaincu arbeidt in een gebouw dat na de Tweede Wereldoorlog letterlijk uit het puin is herrezen. Meer dan twee eeuwen na haar oprichting op 9 februari 1784 leeft de Deventer loge nog altijd ten volle en vormt een bron van levensgeluk voor vele moderne mensen die zich geïnspireerd weten door de weliswaar oude doch springlevende tradities, weergegeven in haar symbolen en ritualen. Ondanks alle veranderingen in opvattingen op godsdienstig, cultureel, maatschappelijk en politiek gebied blijft deze methode aanspreken omdat zij tijdloos, of beter gezegd, van alle tijden is.
Ten tijde van de stichting van de loge behoorde Deventer met haar ruim 8000 inwoners tot de drie zogenaamde "grote steden" van Overijssel. Het was ook een garnizoensstad, reden waarom, bijv. vooral na de Franse tijd, het militaire element sterk vertegenwoordigd was in de loge. Het jaar 1784 ligt midden in de toen zo veelbewogen "patriottentijd" en Deventer stond bekend als een patriottische stad. Het feit dat de loge bevolkt werd door zowel patriotten als prinsgezinden zegt duidelijk iets over één van de principes van de vrijmetselarij namenlijk tolerantie. De keuze van de naam van de loge is hierbij veelbetekenend: Le Préjugé Vaincu - Het Overwonnen Vooroordeel.
De eerste vrijmetselaren in de Deventer loge moest men zoeken binnen de patricische families uit Deventer en omgeving. Namen als: Van Doorninck, Jordens, Cramer, Van Marle en Umbgrove zijn ook nu nog hier niet onbekend. De loge wenste echter reeds in de vorige eeuw haar deuren ook bewust open te stellen voor anderen dan alleen degenen die tot de bovenlaag van de bevolking behoorden. Een overzicht vermeldt beroepen variërend van winkeliers en kooplieden, leerkrachten, militairen, juristen en artsen tot burgemeesters. Een verscheidenheid die tot op de dag van vandaag aanwezig is.
Le Préjugé Vaincu heeft een belangrijke rol gespeeld in het verbreiden van de vrijmetselarij in het Oosten van het land. Niet alleen door de eerbiedwaardige leeftijd van de loge maar ook vanwege het feit dat Deventer een centrale positie innam. Het ligt op een kruispunt van een Noord-Zuid verbinding en een niet minder gewichtige Oost-West verbinding, waarin vooral de postwegen van belang waren. Van de Deventer loge kan worden gezegd dat zij de moeder, grootmoeder, ja zelfs overgrootmoeder is geweest van nieuwe loges. Zij was direct betrokken bij de oprichting van loges in Zutphen en Apeldoorn en indirect bij die van Doesburg-Doetinchem, Almelo, Hengelo, Enschede, Oldenzaal en Winterswijk.
Is uw belangstelling gewekt? Lees dan: "Met vallen en opstaan, tweehonderd jaar vrijmetselarij in Deventer." Auteur: Prof. Dr. Sj. Groenman.