Geschiedenis van Loge De Vergenoeging
Loge De Vergenoeging werd geïnstalleerd op 21 februari 1785 en stond bij het Grootoosten van Nederland ingeschreven als Loge De Vergenoeging no. 22.
Loge De Vergenoeging is de oudste vereniging op Curacao en de op een na oudste loge op het Westelijk Halfrond. De Loge werd in 1785 in Landhuis Kortijn te Otrabanda opgericht. In de "Ad Wikent" van 4 juli 2009 staat een zeer lezenswaardig artikel over Landhuis Kortijn, getiteld "Van Kortijn tot Vredelust".
Op 21 februari 2010 vierde De Vergenoeging haar 225-jarig jubileum met een groot feest waarbij bezoekers uit alle windstreken waren vertegenwoordigd. Zowel in de Amigoe van 19 februari 2010 ("Vrijmetselaarsloge viert 225-jarig bestaan") als in de Amigoe van 15 mei 2010 ("Vrijmetselen anno 2010") wordt uitvoerig ingegaan op De Vergenoeging en haar 225-jarig jubileum.
Naamswijzigingen van de Loge
De bezetting van Nederland tijdens de Franse Revolutie en Napoleontische oorlogen hebben hun invloed gehad op Curaçao en loge De Vergenoeging.
De periode van 1796 – 1816 kennen wij op Curaçao als de Tijd der Verwarring. Curaçao werd van 1796 tot 1816 afwisselend bezet door de Fransen en de Engelsen. Wij kregen toen:
-
De Eerste Franse Periode (1796-1800)
-
De Eerste Engelse Tijd (1800-1803)
-
De Tweede Franse Periode (1803-1806)
-
De Tweede Engelse Tijd (1807-1816)
De Tweede Franse Periode (1803-1806)
Van 1803 tot 1806 stond Curaçao onder het bewind van de Franse vazalstaat. Gedurende de Franse Tweede Periode werd de naam van loge De Vergenoeging gewijzigd naar loge Le Contentement.
De Tweede Engelse Tijd (1807-1816)
Op 1 januari 1807 begon op Curaçao de Tweede Engelse Tijd. Het gevolg hiervan was dat loge De Vergenoeging onder de Engelse Grootloge kwam te staan. De Engelse Grootloge plaatste loge De Vergenoeging op de lijst van de onder de Engelse Grootloge restorerende loges. De naam van loge De Vergenoeging werd geregistreerd als Contentment Lodge met het rangnummer 635.
In 1811 was de positie van zowel De Vergenoeging als Union no. 444 zo nijpend, dat men moest besluiten tot samengaan. De combinatie van loge De Vergenoeging en Union no. 444 heette dan officieel: Contentment and British Union Lodge no. 627.
De Tweede Engelse Tijd eindigde in 1816. In 1816 ontstond bij de vroegere leden van De Vergenoeging de drang om weer als zelfstandige loge uit de combinatie van De Vergenoeging en Union no. 444 te treden. Gebleken was dat de voorzittend meester Petrus B. van Starckenborgh scheiding van beide loges tegenwerkte. Na het overlijden van Van Starckenborg in juli 1820 kwamen de Hollandse vrijmetselaren weer bijeen en besloten werd uit de combinatie van de loges te treden. De scheiding vond plaats begin 1821 en loge De Vergenoeging ging doorwerken onder haar eigen naam.
Op 13 mei 1831 ging loge De Vergenoeging in ruste en hervatte haar werkzaamheden weer op 19 januari 1854 onder haar eigen de naam loge: De Vergenoeging no. 22.
Weldadigheid van Loge De Vergenoeging
(Gekopieerd uit het jubileumboek Deo Volente 1785-1985)
Orkaan over Curaçao
Op zondag 23 september 1877 zal een orkaan met al zijn verwoestende kracht over Curaçao razen. De gevolgen zijn verschrikkelijk. Niet minder dan 200 mensen verliezen het leven. De zee overspoelt het Rif op Otrabanda. Het daar staande Lazarushuis wordt weggeslagen, de melaatsen moeten zich aan de mangroven vastklampen om zich het vege lijf te redden. Een zekere zuster Tecla overleeft de ramp zittende op de regenbak.
Ook Pietermaai leed ernstig door de overstroming. Talloze gebouwen werden zwaar beschadigd. In de haven vergingen vijf schepen met een waarde van f. 75.700,00. De Nederlandse brik Condor liep een schade op van f. 11.000,00. In de stad bedroeg de schade aan de gebouwen in totaal f. 762.744,00. Daarvan kwam bijna een half miljoen ten laste van panden op Pietermaai. In de koenoekoe ging veel vee verloren, vooral schapen. Totale schade daar werd begroot op f. 311.799,00. Het is de ergste natuurramp die Curaçao ooit trof.
Drie dagen na de orkaanramp installeerde De Vergenoeging een commissie tot hulpverlening aan de slachtoffers van de ramp. De loge voorzag deze commissie direct van een bedrag van f. 600,00 om de eerste nood te lenigen. Dit was de juiste daad op het juiste moment temidden van alle verslagenheid en ellende. Het door de leden van De Vergenoeging bijeengeroepen comité kreeg hulp van de loges uit Nederland en in het Caribisch gebied. Met de ontvangen gelden werden letterlijk de slachtoffers gevoed en gekleed. Bovendien werd geldelijke steun verleend voor de wederopbouw van hun huisjes. Toen de hulpverlening in juli 1878 volbracht was, had het steuncomité van De Vergenoeging een bedrag van
f. 18.300,19 besteed, voor die jaren een enorm kapitaal.
Aardbeving in Venezuela
In 1894 werd Venezuela door een hevige aardbeving geteisterd. Door Loge De Vergenoeging werd het initiatief genomen tot het inzamelen van gelden voor de slachtoffers. De collecte bracht een bedrag op van fls. 1.518,87.
Orkaan over Sint Maarten
Een orkaan richtte in 1950 een enorme schade aan op St. Maarten. De Loge schonk een bedrag van fls. 2.500,00 voor de hulpverlening op het Bovenwindse eiland. Dezelfde orkaan richtte ook op Jamaica onbeschrijflijke ellende aan, onder een bevolking die toch al in armoedige en behoeftige omstandigheden leefde. Via de hulpactie van het Rode Kruis, droeg ook De Vergenoeging haar steentje bij.
Tweede Wereldoorlog
Het gebouw van de loge De Vergenoeging werd in de oorlogsjaren intensief gebruikt door allerlei organisaties die zich bezig hielden met hulpverlening, maar ook met ontspanning voor op het eiland gelegerde militairen.
De loge kreeg bij haar maçonnieke plechtigheden vaak bezoek van op het eiland gestationeerde Amerikaanse en Britse maçons, voor wie de taalbarrière geen bezwaar vormde om zich toch te koesteren in het Licht, dat ook scheen in deze jaren van diepe Duisternis. Diverse vergaderingen en recepties werden in het Engels gehouden, want multi linguaal en polyglot was men op Curaçao de eeuwen door gebleven. Dit leverde stromen van dankbare bezoekers op. Tijdens de 'black out' werd op zondagmorgen om 10 uur gecompareerd.
Na de invasie op D-day, 6 juni 1944, toen het einde van de wereldbrand zich begon af te tekenen, ging men zich in De Vergenoeging bezinnen hoe men de maçons in Nederland en het volk als geheel het beste kon helpen na de bevrijding van de Duitse overheersing. Grote bedragen werden ingezameld. In mei 1945 vertrok het schip Nigerstroom met 4.500 voedsel- en kledingpakketten naar Nederland. In oktober 1945 laadde de Stuyvesant 8.050 pakketten in. De totale waarde van de door de Stuyvesant meegevoerde pakketten met bestemming Nederland bedroeg ongeveer 2.5 miljoen Curaçaose guldens!
Het Curaçaos Nationaal Steunfonds zamelde gelden in van diegenen die geen verwanten of vrienden in Nederland hadden wonen, maar toch bij wilden dragen aan geschenkpakketten.
Van Aruba uit werden in 1945 maar liefst 1.672 pakketten naar Nederland verscheept. Het fonds van De Vergenoeging voor de Leniging van Armoede stortte f. 4.000,00 op rekening van de pakkettenactie. Aan het Hoofdbestuur in Nederland werd een bedrag van f. 10.000,00 opgezonden om door de oorlog getroffen vrijmetselaren hulp te verlenen.
Op Curaçao zelf was het charitatieve werk van De Vergenoeging de gehele oorlog gewoon doorgegaan.