|
Op 26 december 1756 kwam een aantal loges van vrijmetselaren in Den Haag bijeen om een ‘Groote Loge’ op te richten. De Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden beschouwt dat als haar oprichtingsdatum en viert dan ook in 2006 haar 250-jarig bestaan. “Ons jubileum is een uitgelezen kans om in de openbaarheid te treden met de betekenis van de vrijmetselarij voor de actuele werkelijkheid,” stelt Diederik van Rossum, de huidige grootmeester van de orde.
“Levende traditie is een belofte voor de toekomst,” aldus Diederik van Rossum. “In de logerituelen liggen spirituele, ethische en morele waarden besloten, maar ieder moet die er persoonlijk in ontdekken. Daarmee sluiten wij meer dan ooit aan bij een diepe behoefte in de maatschappij. Het individuele verlangen naar diepte, zingeving en mysterie is misschien nog nooit zo krachtig tot uiting gekomen als in deze tijd.”
In het jubileumjaar wordt met een veelzijdig programma van activiteiten de actieve rol van de Nederlandse vrijmetselarij in de samenleving gesymboliseerd. In de loop van tweeënhalve eeuw hebben vrijmetselaren zich in Nederland altijd flink geroerd in het openbare leven, de politiek, de wetenschap en de kunsten. Bij de oprichting en het functioneren van diverse organisaties op maatschappelijk gebied – onder meer de reclassering, de kindervoogdij, de blindenbibliotheek en de openbare leeszalen - zijn vrijmetselaren betrokken geweest.
Vrijmetselarij mag dan werken met symboliek en ritueel, die moeten wél praktische betekenis hebben in de maatschappij. De leden van de Orde van Vrijmetselaren stropen daar in dit jubileumjaar de mouwen extra voor op. Er is een mediacampagne ontwikkeld onder het motto ‘Ontdek het mysterie van de vrijmetselarij’. In de periode van half september tot begin december vinden onder de noemer ORDE250 op landelijk en regionaal niveau symposia, concerten, lezingen, exposities, boekuitgaven en bijeenkomsten van vrijmetselaren en belangstellenden plaats.
Idealen
De vrijmetselarij ontstond in het begin van de achttiende eeuw in Engeland. De nieuwe stroming bleek grote aantrekkingskracht te hebben op verlichte en vooruitstrevende mannen in heel Europa. In de eerste helft van de achttiende eeuw werd in hoog tempo een groot aantal loges opgericht in Frankrijk, België, Duitsland, Italië, Oostenrijk en andere landen. Ook in Nederland sloegen de idealen van de vrijmetselarij aan. De Nederlandse Orde van Vrijmetselaren is niet alleen de oudste levensbeschouwelijke organisatie van Nederland, maar neemt ook binnen de internationale vrijmetselarij een vooraanstaande positie in.
Vrijmetselaren zijn georganiseerd in loges – meestal met enkele tientallen leden – met een hoge mate van autonomie. Met regelmaat worden nieuwe loges opgericht. Landelijk telt de orde er nu ongeveer honderdvijftig, verspreid door het hele land, met een kleine zesduizend leden. Onder de orde valt ook een aantal loges in de Nederlandse Antillen, Suriname, Zimbabwe en Zuid-Afrika, met rond de zeshonderd leden.
Er zijn zoveel vrijmetselarijen als er vrijmetselaren zijn. De gemeenschappelijke beleving in de loge wordt door ieder op eigen wijze vertaald naar zijn geestelijke en materiële werkelijkheid. Je zult niet gauw vrijmetselaren tegenkomen die gezamenlijk een standpunt uitdragen over maatschappelijke kwesties. Anderzijds is er ook vrijwel geen vrijmetselaar te vinden die niet op een of andere wijze praktische uitvoering geeft aan de opdracht die hem in de loge gegeven wordt: ‘Doet u kennen in het westen’.
De vrijmetselarij is een bron van inspiratie voor mannen op zoek naar diepgang, op welke plaats in de maatschappij zij ook werkzaam zijn. In de loges leren ze op overdrachtelijke wijze de werktuigen hanteren waarmee zij individueel actief kunnen zijn in de praktische verwezenlijking van de idealen die al tweeënhalve eeuw ten grondslag liggen aan de vrijmetselarij: geestelijke ontwikkeling, vrije gedachte-uitwisseling, verdraagzaamheid en broederschap.
Levende bouwstenen
|